Persoonlijkheidsproblemen
Een persoonlijkheidsprobleem, wat is dat?
Wanneer er sprake is van een 'gezonde persoonlijkheid' dan bent u in staat om uw gedrag aan te passen aan de omstandigheden en de situatie. Wanneer iemand extreme variaties van 'gewone' karaktertrekken vertoont en zich daarom niet meer goed kan aanpassen aan de omgeving, wordt er gesproken van een persoonlijkheidsprobleem.
Iemand is bijvoorbeeld extreem jaloers, extreem verlegen, extreem perfectionistisch of extreem gevoelig voor kritiek en ervaart daardoor allerlei problemen in het dagelijks leven. Als iemand wél extreme persoonlijkheidstrekken vertoont, maar er is géén sprake van persoonlijke problemen of problemen in de werk- of sociale omgeving, dan mag er niet gesproken worden van een persoonlijkheidsprobleem.
Een persoonlijkheidsprobleem kenmerkt zich doordat u:
- persoonlijk en/of sociaal vastloopt door de manier waarop u omgaat met uzelf en anderen;
- daar, naast anderen, zelf veel hinder van ondervindt;
- naast het vastlopen last heeft van een verscheidenheid aan - vaak wisselende - psychische klachten zoals angststoornissen, depressiviteit, emotionele instabiliteit en impulsiviteit.
Onze aanpak: schematherapie
Schematherapie is een bewezen therapievorm voor mensen met persoonlijkheidsproblemen; voor mensen wie het al langere tijd niet goed lukt om met hun kwetsbare kant en gemoedstoestanden om te gaan. Zij ervaren hierdoor problemen in relaties, op het werk, in de studie of thuis. Het is een vorm van therapie die kan helpen om hardnekkige patronen van denken, voelen en doen te veranderen.
Tijdens de schematherapie gaat het er om de 'triggers' te ontdekken waardoor de ene gebeurtenis wel een negatieve gedachte oproept en de andere niet. Zo kan een bepaalde gebeurtenis vier keer zonder probleem verlopen, maar de vijfde keer een negatieve gedachte oproepen. Het doel van schematherapie is het vergroten van de 'gezonde volwassene' en te leren om te gaan met heftige emoties. Hiervoor worden verschillende gedragstechnieken en interventies (zoals imaginatie, stoelentechniek, historisch rollenspel) toegepast.
Iedereen heeft een bepaalde manier waarop hij kijkt naar zichzelf, de ander en de wereld om zich heen. Wanneer dit leidt tot langdurige negatieve patronen van voelen, denken en handelen, is er sprake van een kwetsbare kant (een schema).
Een voorbeeld
Het schema 'meedogenloze normen' kan leiden tot het idee dat het altijd beter moet. Hierdoor ontstaat perfectionisme, onvrede over de eigen prestaties, faalangst, schuldgevoelens en/of een kritische houding richting anderen. Wanneer één of meer schema's 'getriggerd' worden, kan iemand in een bepaalde gemoedstoestand (modus) terecht komen. Een modus kenmerkt zich door bepaalde (intense) emoties en bepaald gedrag.
Veel schema's en modi zijn ontwikkeld in de jeugd doordat één of meerdere van de zes basisbehoeften (o.a. veiligheid, verbondenheid en zelfwaardering) onvoldoende zijn ingevuld. Persoonlijkheidsproblemen kunnen het gevolg zijn.
De resultaten van schematherapie zijn positief; de klachten nemen serieus af en cliënten gaan vrolijker door het leven.