Formule 1 voorbeeld van een moderne en succesvolle organisatie
De monteurs zijn ervoor Max en niet andersom
Niemand kan zich voorstellen dat Max Verstappen moet doen wat zijn monteurs willen. Nee, Max heeft het inzicht en geeft aan wat hij nodig heeft. Manager Horner heeft het overzicht en coördineert. Een voorbeeld van een succesvolle organisatie. Dat is bij bedrijven en publieke organisaties helaas vaak anders. Het topmanagement bedenkt met de staven hoe het bedrijf georganiseerd moet worden. De “handjes” geven daar dan uitvoering aan. Vaak worden deze handjes aangestuurd door afdelingsmanagers die de boel moeten coördineren; niemand is meer echt verantwoordelijk. We zien steeds vaker dat deze manier van werken leidt tot frustratie. De machinist van de NS maakte vroeger zelf het spoor schoon als er een tak op lag. Nu moet hij een collega-bedrijf bellen en staat de trein stil. De ene dienst van de gemeente legt een parkeervak aan. Echter, in het midden van het twee vakken staan nog lantaarnpalen; niemand die het snapt. Ieder groot bedrijf knipt je vragen op in partjes en laat je als klant dan stuklopen in een callcentrum. Een docent pendelt tussen diverse gebouwen en komt daardoor altijd te laat voor de lessen. En zo voorbeelden te over…….
Twee en typen organisaties en systeem- en leefwereld
Er zijn in feite twee type organisaties. In de ene organisatie bedenkt een ander (meestal managers en staven) hoe het moet. Jij wordt dan als medewerker als het ware georganiseerd (denk aan McDonalds). Je hoeft alleen uit te voeren; een soort van lopende band. In de andere organisatie heb je een grote mate van autonomie, kun je inspelen op de behoeften van de klant of burger en helpt het systeem jou (managers en staven) om dit maatwerk mogelijk te maken.
Verkeerde coördinatie
Succesvolle organisaties zijn echter geen lopende band (meer). De coördinatie van beslissingen moet dan ook niet bij de top liggen maar op de vloer. Wat is nodig:
- Een eenduidige missie en visie voor de organisatie die ook alle medewerkers kennen. Over het doel of bestaansrecht van de organisatie mag geen misverstand bestaan;
- Medewerkers organiseren zich meer rondom een probleem dat opgelost moet worden en krijgen verantwoordelijk, mandaat en budget hiervoor;
- Het systeem (o.a. HRM, financiën, P&C), etc.) stemt zich af op de medewerkers die het inzicht hebben hoe het in de praktijk werkt;
- Benoem minder managers maar wel managers die begrijpen hoe een moderne organisatie werkt en niet bang zijn (voor zichzelf) om macht uit handen te geven;
- Het management zorgt voor overzicht;
- Laat medewerkers worstelen met meer mandaat, autonomie en omgaan met collectieve verantwoordelijkheid;
- Train medewerkers in organiseren, communiceren en creatief handelen.
Eigen ervaring
Zelf mag ik soms organisaties begeleiden waarin de leefwereld en de systeemwereld prima samenwerken. Dat is spannend maar ook leuk. Resultaten worden beter, tevredenheid neemt toe, ziekteverzuim daalt. Ook werk ik voor organisaties waarin het me (deels) niet lukt deze samenwerking te realiseren. Het oude, hiërarchische handelen is dan nog te sterk aanwezig als patroon. Zaken verbeteren dan wel deels, maar deels is het dan ook cosmetisch; het systeem houdt zichzelf in stand.
Tips
Mochten jullie tips of suggesties hebben, laat ze mij weten. Ook kan het delen van deze blog (knop rechtsboven) wellicht bijdragen aan interessante suggesties of inzichten.