Mijn visie en missie?
Leiders, teams en organisaties bewust maken van de psychologie achter hun werk om zo de organisatie van morgen uit te vinden.
Mensbeeld
Onze organisaties zijn gebouwd op individuele vrijheid, groei en winstmaximalisatie. Maar dit neoliberale mensbeeld loopt op zijn laatste benen. 20% van de werknemers kampt met burn-outklachten. Onze planeet raakt uitgeput. De ongelijkheid neemt toe. De economie groeit maar 2,7 miljoen Nederlandse huishoudens komen moeilijk rond. Blijven groeien leidt kennelijk niet tot meer geluk. Is de homo-economicus nog wel het passende mensbeeld voor jouw organisatiefilosofie? Of zijn er andere verhalen en mensbeelden waarop jij jouw organisatie kan bouwen? Misschien kijk je met een schuin oog naar organisaties zoals Mondragon Corporation of Semco. Zij investeren in de sociale mens en hanteren een positief mensbeeld. Die keuzes inspireren, en financieel doen ze het ook goed. IJslander speeltoestellen BV kiest voor toestellen die wel 30 jaar meegaan en middels een kliksysteem kunnen inspelen op een veranderende vraag. Zij verkiezen ‘planet’ boven ‘profit’. Toch zijn zij uitzonderingen. De meeste organisaties houden vooralsnog vast aan het economisch mensbeeld.
Begrijpen wat er aan de hand is, begint met een korte blik op de nieuwste inzichten van de evolutionaire psychologie. Onze voorouders leefden miljoenen jaren als nomadische jager-verzamelaars. Pas zo’n tienduizend jaar geleden gingen we in dorpen en steden wonen. Ons brein is hier nog niet volledig op aangepast. Het is grotendeels nog steeds het product van die eerdere tijd. Daarom hechten we nog steeds sterk aan de volgende zeven psychologische basisbehoeften:
- veiligheid, verbinding, spontaniteit en grenzen;
- waardering, autonomie en zelfexpressie.
We zijn niet zo rationaal als we denken. Deze behoeften sturen ons onbewust voor meer dan 90 % aan. De eerste vier behoeften vormen je ‘wij-natuur’. Je wil richting vanuit een inspirerend verhaal. Je zoekt bescherming, je hanteert graag duidelijke grenzen en regels, je hoort er graag bij, je houdt van humor en lachen, je wil ongelijkheid binnen aanvaardbare grenzen houden, je helpt anderen zonder daar iets voor terug te hoeven en je zoekt constructieve sociale verbindingen. Waardering, autonomie en zelfexpressie behoren tot je ‘ik-natuur’. Vanuit die ‘ik-natuur’ doe je graag dingen op je eigen manier. Een compliment krijgen vindt iedereen fijn. En, natuurlijk wil je als persoon groeien en het beste uit jezelf halen.
Door de sterke nadruk de afgelopen decennia op onze ‘ik-natuur’ zijn we psychologisch uit balans geraakt. Technologische vooruitgang, kunstmatige intelligentie, geopolitieke machtsverschuivingen en klimaatverandering hebben onze natuurlijke behoefte aan veiligheid, verbinding, spontaniteit en grenzen verder onder druk gezet. Onze bestaande werkelijkheid brokkelt langzaam af. Waarden, instituties en organisaties staan onder druk. Bestaande modellen schieten tekort. Mooie tabellen en dure consultants bieden geen oplossingen meer. Het voelt allemaal als blablabla-management. De vertrouwde vernislaag over onze gevoelens heen, begint af te bladderen.
We bevinden ons in een tussentijd op weg naar de organisatie van morgen
Deskundig, praktisch en soms net even anders. Leon is (evolutie)psycholoog, bestuurskundig-jurist, adviseur en therapeut. In het recente verleden was hij ondernemer en toezichthouder. Hij is schrijver van de zakelijke bestsellers “10 miljoen jaar leiderschap” en “De F1 Maatschappij”. Zijn boek “Zie mij, hoor mij - Lessen uit de evolutiepsychologie die iedere politicus of bestuurder zou moeten kennen” stond in de top 3 van Managementboek.nl. Leon is dagelijks bezig om zijn visie op werkgedrag in verschillende rollen uit te dragen.
Na zijn studies economie, bestuurskunde en rechten een aantal jaren gewerkt bij de overheid om vervolgens in 2000 als (zelfstandig) ondernemer aan de slag te gaan. Hij wist zijn bedrijf binnen enkele jaren uit te bouwen naar ruim 100 mensen. Parallel daaraan is hij aan de universiteit Psychologie gaan studeren. Evolutionaire psychologie en groepspsychologie had zijn speciale aandacht. Door zijn studies, ervaringen en groeiend zelfinzicht werd hij meer en meer de specialist in werkgedrag. Om zich op het vlak van arbeid en gezondheid nog verder te bekwamen heeft hij zich gespecialiseerd tot cognitief gedragstherapeut, EMDR-therapeut (traumabehandeling) en schematherapeut.