Het gemeentelijk bestel is failliet
Succesvolle organisaties blijken een gecombineerde organisatiecultuur te hebben met aandacht voor de ogenschijnlijk tegengestelde cultuurwaarden: mensen, prestaties, innovatie en stabiliteit. Leiders van deze organisaties sturen op het realiseren van een dergelijke cultuur. Het leidt tot duidelijke doelen, heldere kaders, ruimte voor medewerkers om verantwoordelijkheid te nemen, samen te werken met een open houding en tijd te hebben voor (sociale) innovatie. Dit alles is nodig om snel en adequaat te reageren op nieuwe ontwikkelingen. Horizontale samenwerking in plaats van hiërarchie.
De gemeentelijke overheid kent al ruim 170 jaar een bestel dat nooit echt veranderd is. De Grondwet, meer specifiek de Gemeentewet, geven vorm aan een democratisch proces en een gemeentelijke organisatie gebaseerd op een “trage maatschappij”.
Het systeem kenmerkt zich door lange besluitvormingsprocessen, veel bureaucratie, het negeren van feiten, angst voor onzekerheden en korte termijn denken. Bestuur, managers en medewerkers zitten vast in dit systeem met bijbehorend gedragspatronen, terwijl bedrijven en groepen van burgers in een sneltreinvaart (digitaal) werken, wonen en leven.
Het is nodig het gemeentelijk bestel te herzien zonder afbreuk te doen aan onze democratische uitgangspunten, maar nieuw realisme is wel gevraagd; zeker wanneer we in ogenschouw nemen dat 70 % van de gemeentelijk taken in opdracht van de provincie, het Rijk of Europa (medebewind) uitgevoerd worden. Maar ook zonder deze landelijke herziening kan binnen het bestaande bestel al anders gewerkt worden. Te denken valt aan:
- Richt de gemeente bijvoorbeeld in vanuit 2 blokken: dienstverlening en democratie. Het eerste kan zakelijk, planmatig en procesmatig georganiseerd worden (vergunningen, handhaving, etc.). Het tweede deel gaat over het samenspel tussen samenleving, raad, college en ambtelijke adviseurs. Het betreft een arena van diverse belangen, deelproblemen en oplossingen die vragen om onderhandeling en samenwerking. Deze georganiseerde chaos vraagt om een flexibele organisatie (creatief, communicatief, goed organiseren verantwoordelijk nemen) en meer college- raadsvergaderingen om sneller te kunnen handelen
- Richt de gemeentelijke organisatie in vanuit deze blokken en heb oog voor de wetenschappelijke en praktische inzichten inzake succesvolle moderne organisaties en teams, de rol van leiderschap daarbij, echt sturen op performance, e.d. Dat is allemaal geen hogere wiskunde, maar het vraagt wel om lef om ermee te werken en een HR-afdeling die uit een andere wereld komt dat thans het geval is;
- Doorbreek gedragspatronen die passen bij een bureaucratie. Kom tot teamgerichtheid, samenwerking, openheid, werken vanuit een duidelijk gewenst resultaat, heldere kaders en spelregels, eigen verantwoordelijkheid stimuleren, sociale innovatie bevorderen, andere overlegvormen tussen bestuur, management en medewerkers introduceren, werken met nieuwe vormen van democratie, etc.
Doorgaan op de huidige wijze leidt tot het psychologische failliet van de gemeente naar mijn mening.
Benieuwd hoe wij u kunnen helpen bij het maken van de juiste keuze? Neem dan Contact met ons op.